Provincie Overijssel en Jacobs Douwe Egberts (JDE) Professional beleven een Nederlandse primeur met de samenwerking voor een warme en koude drankenvoorziening via een RIC-aanbesteding die is gebaseerd op de Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties. Voor alle partijen de eerste keer. Ook in de markt. Hoe verliep dit traject? Welke positieve impact levert deze aanpak op in de toekomst? In dit artikel delen de betrokken partijen hun ervaringen met en verwachtingen van werken met deze vernieuwende aanpak.

SDG’s voor helderheid en meerwaarde

De keuze van provincie Overijssel voor JDE Professional is het resultaat van een nieuw type aanbesteding Rapid Impact Contracting (RIC), ontwikkeld en ondersteund door KplusV en procesmatig begeleid door Shared Service Center ONS, inkoop- en contractmanagement. Deze op innovatie gerichte aanbestedingsmethodiek stuurt op meervoudige maatschappelijke meerwaarde. De SDG’s concretiseren containerbegrippen zoals ‘duurzaamheid’ en ‘circulariteit’. Waar aanbestedingen normaliter afvinklijsten zijn op basis van het Programma van Eisen van de opdrachtgever, ontstaat er nu een ‘dans’ waarbinnen in partnerschap de oplossingen geformuleerd worden.

“We zijn zo gewend om traditioneel aan te besteden. Met RIC gaat alles anders; de voorbereiding, aanbestedingsproces en de workoutfase. Dat voelt voor alle partijen onwennig in het begin, maar gaandeweg merk ik dat alles op z’n plek valt. We leren elkaar beter kennen, verwachtingen worden uitgesproken en KPI’s samen vastgesteld. Openstaan voor elkaars’ ideeën is hierin heel belangrijk. Dit proces verdiept de relatie enorm.”
– Manon Koerssen, Inkoopadviseur / Contractmanager provincie Overijssel

(H)erkenning van duurzame identiteit

Vanuit haar eigen duurzame identiteit kiest provincie Overijssel voor SDG 3 (gezondheid en welzijn), SDG 9 (innovatie en duurzame infrastructuur) en SDG 15 (herstel ecosystemen en behoud biodiversiteit). JDE Professional is in het aanbestedingstraject heel specifiek over welke SDG’s – en subthema’s – zij wil adresseren en waar ze de meeste positieve impact denkt te maken. Voor de invulling van de warme drankenvoorziening vinden beide partijen elkaar op een aantal punten, zoals de ambitie voor een volledig recycle- en composteerbaar verpakkingsportfolio in 2025, het recyclen van koffiedroes naar constructiemateriaal, het vitaal-vergader-concept en de inzet van de burendag om sociale cohesie te bevorderen.

“Door de SDG’s te betrekken in de aanbesteding zijn we beter in staat om samen meervoudige maatschappelijke meerwaarde te creëren. Daarmee bedoel ik dat deze aanbesteding verder gaat dan het provinciehuis en de koffie en thee die ze daar schenken. Het is ook breder dan circulaire economie. Het gaat ons om een positieve impact op een zo groot mogelijke schaal. De 17 werelddoelen geven 17 perspectieven van waaruit de opdrachtgever en opdrachtnemer ‘kleur’ kunnen geven aan die impact, passend bij de eigen organisatie.”
– Erick Wuestman, KplusV en medegrondlegger van de RIC-methode

Vrije keuze

De nieuwe samenwerkingspartij mag zelf ook een SDG toevoegen. JDE Professional gaat voor SDG 8 – fatsoenlijke banen en economische groei -, en dan vooral 8.4; het bedrijf wil verbanden leggen met en tussen de keten(s) door o.a. duurzame teelt programma’s. De ambitie is dat in 2025 ten minste 500.000 boeren deelnemen – nu zijn dat er zo’n 300.000 – zodat ze beter in staat zijn om een eigen toekomstbestendige onderneming op te bouwen. JDE helpt ze met bijvoorbeeld landrechten en kleine leningen voor waterzuiveringsinstallaties zodat de kwaliteit van de grond en de oogst verbetert.

“Op een aantal subdoelen van de SDG’s kunnen en willen wij heel actief bijdragen. We ondersteunen boeren via ons Responsible Sourcing programma. Dat doen we via projecten waarbij we samenwerken met handelaren, exporteurs, ngo’s en overheden om boeren te helpen productiever, winstgevender en duurzamer te worden.”
– Bas Stok, Manager Corporate Responsibility bij JDE Professional

Impact meten

Nu er gegund is, zijn de provincie Overijssel en JDE Professional per SDG een of meerdere KPI’s overeengekomen. Deze vormen een onderdeel van de SELA’s (Service & Experience Level Agreements) waarbinnen zowel hard vastgelegde resultaten alsook inspanningsverplichtingen staan. Gedurende de hele contractperiode is er continu ruimte en aandacht voor verbetering. Daarnaast weet iedere partij wie actiehouder is in welke situatie en zijn de bijbehorende afspraken bekend. Onder de SELA’s ligt een planmatige aanpak zodat de voortgang en impact gemeten kan worden. Iedere drie maanden zal het RIC team hierover rapporteren aan het bestuur / de directie van beide partijen.

“In plaats van een foto te maken van de huidige situatie en die te verbeteren, kan je RIC vergelijken met een film. Gaandeweg het proces ben je continue aan het verbeteren en maak je gebruik van laatste kennis en techniek. Zo bereik je aan het einde van de looptijd waarschijnlijk meer en zal de impact groter zijn dan met een foto-implementatie. Naast natuurlijk een commercieel belang, motiveerde dit ons enorm om deze aanbesteding te willen winnen.”
– Bas Stok, Manager Corporate Responsibility bij JDE Professional

Wie volgt?!

De flexibiliteit die deze methodiek met zich meebrengt om gaandeweg de looptijd van het contract in overleg wijzigingen aan te brengen die tot een beter resultaat zullen leiden, is vernieuwend. Het vraagt stevig leiderschap om een dergelijke uitvraag te doen. Gemeente Zwolle is aangestoken door het enthousiasme van provincie Overijssel en komt binnenkort met een SDG-aanbesteding voor afval op de markt. Daarnaast hebben onder andere diverse waterschappen interesse getoond in de methodiek en aanpak.

“Voor ons bieden de SDG’s mogelijkheden en kansen in ons beleid en de uitvoering daarvan. Daarom vinden we het zo mooi om met een product als koffie en thee, waar iedereen wel een mening over heeft, een vertaling te maken van mondiale doelen naar provinciale resultaten.” – Bouke Schaafsma, Teamleider Faciliteiten bij provincie Overijssel

De betrokken partijen willen graag uitdragen waar deze aanbesteding voor staat en hierover intern, deels ook extern, blijven communiceren.

Over de provincie Overijssel

De provincie Overijssel koopt jaarlijks voor bijna 150 miljoen euro in. Daarmee heeft de provincie een krachtig instrument in handen om maatschappelijk verantwoorde inkopen en investeringen te doen. Denk aan de CO2 besparing die we toepassen in gebouwen, vervoer en infrastructuur op het gebied van klimaat en energietransitie. Maar ook natuurbehoud, innovatie en circulariteit zijn belangrijk voor onze eigen inkoop. Dat gaat van biologisch eten in ons bedrijfsrestaurant tot de aanleg van de plastic road in Zwolle. We zien onze eigen inkoop als een belangrijk middel en voorbeeld om bij te dragen aan de verwezenlijking van publieke opgaven.

Over Jacobs Douwe Egberts Professional

JDE Professional Nederland is marktleider in het out-of-home segment voor warme dranken en maakt onderdeel uit van de groep van ondernemingen van Jacobs Douwe Egberts B.V (JDE). JDE is een wereldwijd koffie- en thee bedrijf, met het hoofdkantoor in Amsterdam. Met een wereldwijd team van meer dan 15.000 ‘koffie kampioenen’ werken we samen om onze merken te leveren aan consumenten in meer dan 140 landen over de hele wereld. Onze leidende merken zijn onder andere: Jacobs, Tassimo, Moccona, SENSEO®, L’OR, Douwe Egberts, Pickwick, Kenco, Pilao en Gevalia. Specifiek voor de Nederlandse out-of-home markt voeren wij naast Douwe Egberts en Pickwick ook de merken Piazza D’Oro en Laurentis. Onze wereldwijde belofte: “A coffee for every cup”.

Over KplusV

Mensen en mogelijkheden verbinden. Daar is KplusV goed in. We laten publieke organisaties en bedrijven excelleren, zodat ze het beste uit zichzelf en elkaar halen. Onze adviseurs staan voor slimme oplossingen die betekenisvol zijn voor maatschappij en opdrachtgevers. Op allerlei terreinen. Van ondernemerschap en financiering tot duurzaamheid en sociale infrastructuur. We denken, durven en doen. Dat maakt ons tot een ondernemend, innovatief kennisbedrijf. Innovatie gericht inkopen door middel van de Rapid Circular Contracting methodiek (RCC) is een van de specialiteiten van KplusV. Hiermee wordt vraagontwikkeling gestimuleerd, die het voor aanbieders aantrekkelijk maakt om zich als innovatief koploper te profileren en spraakmakende projecten te kunnen realiseren. Deze RCC aanpak is afgelopen jaar in uiteenlopende branches succesvol toegepast. De bij Overijssel ingezette Rapid Impact Contracting aanpak is een doorontwikkeling van RCC, waarbij niet alleen naar circulaire economie wordt gekeken, maar naar alle aspecten waarop de Verenigde Naties meervoudige maatschappelijke meerwaarde gerealiseerd willen zien.