Heb je een discussie over bitcoin en blockchain? Dan krijg je geheid het argument te horen dat de techniek van blockchain slecht voor het milieu is vanwege het energieverbruik. Nanning de Jong van organisatieadviesbureau Berenschot stelt dat dat onterecht is.

Het adviesbureau publiceerde een whitepaper over hoe blockchain technologie toegepast kan worden in het bedrijfsleven. De Jong zegt dat de media een verkeerd beeld geven van het energieverbruik van blockchaintoepassingen. “Er is een beeld ontstaan dat blockchain heel veel energie kost, maar dat is afhankelijk van hoe het wordt ingezet.”

Niet elke blockchain is dezelfde

De grote kracht van cryptocurrency op een blockchain is dat deze open en decentraal is. Een open blockchaintoepassing zoals bitcoin heeft veel rekenkracht, dus elektriciteit, nodig om het systeem operationeel en veilig te houden. De blockchain moet namelijk door vele zogenaamde knooppunten (in bitcoin termen: nodes) gecontroleerd worden. Tussen elke deelnemer moet consensus worden bereikt of een transactie klopt.

Dat is de kracht van een digitale valuta als bitcoin. Je kan er van uitgaan dat een transactie veilig is en klopt, de transactie is gevalideerd door duizenden partijen.

Bij een besloten platform ligt dit anders. Ze hebben een veel kleinere energievraag dan openbare platformen. Overheden, bedrijven en financiële instellingen hebben voor de meeste toepassingen genoeg aan een gesloten platform.

De Jong: “Stel je voor ik zet blockchain alleen maar in met de 8 netbeheerders in Nederland. Dan hebben we maar 8 knooppunten ofwel nodes nodig; dan heb je helemaal geen zware energiebelasting.”

Ook de blockchain wordt steeds groener

Net als elke andere jonge technologie moet blockchain nog gefinetuned worden. Zo is er eerst hard gewerkt aan de code en techniek om blockchain werkende te krijgen. Langzaamaan worden er nieuwe manieren verzonnen om de blockchain energiezuiniger te maken, waarbij niet ingeboet hoeft te worden op de veiligheid van grootschalige consensus.

“Je moet blockchain ook zien als een jonge technologie waar de eerste variant niet energiezuinig was, maar die nu wordt geoptimaliseerd.”

Hij geeft twee voorbeelden:

1. Ethereum, vooral bekend van de cryptovaluta ether, is een opensourceplatform die vooral inzet op smart contracts via blockchain. Ontwikkelaars zijn bezig met

programma’s te schrijven op het platform van Ethereum waarbij minder rekenkracht nodig is.

2. Een ander voorbeeld is een combinatie van een openbaar en besloten platform, daar zet de Amerikaanse bank JP Morgan op in met Quorum.Hoe meer data op een besloten platform staan hoe energiezuiniger, zoals het voorbeeld van de Nederlandse netbeheerders liet zien. Daarom maakt Quorum zo veel mogelijk gebruik van een besloten gedeelte, slechts een klein deel staat op het openbare Ethereum. “Een mix tussen een openbaar blockchainplatform en een besloten platform noemen wij een hybride blockchainplatform. Dat is dus ook een strategie om blockchaintechnologie energiezuiniger te maken.”

Hoe kan het bedrijfsleven blockchain toepassen?

In de whitepaper van Berenschot worden verschillende kansen voor blockchaintoepassing voor het bedrijfsleven uitgeschreven. Drie springen er in het oog.

De eerste kans is smart contracts. Processen kunnen efficiënter uitgevoerd worden door automatisering, waarbij correcte uitvoering via blockchain is gegarandeerd.

Daarnaast kunnen bedrijven intern of gezamenlijk veel geld besparen door betere samenwerking in de keten. Het is mogelijk om door de hele keten gebruik te maken van één gedeelde data-infrastructuur.

De derde reden is transparantie in het eindproduct en de keten. Dat kan door track and tracing van het product, dus vanaf het moment dat grondstof gedelfd wordt totdat de consument het product koopt in de winkel. De herkomst, het eigenaarschap en de kwaliteit van een product worden inzichtelijk op de blockchain. Volgens De Jong biedt met name track and tracing via blockchaintechnologie kansen voor duurzame bedrijven, omdat zij gebaat zijn bij transparantie in het netwerk.

Maak inzichtelijk hoe duurzaam jouw keten is

Hoe weet je of informatie betrouwbaar is en of de kwaliteit gewaarborgd wordt? Daar biedt blockchain een uitkomst, aldus De Jong. Denk bijvoorbeeld aan het waarborgen van een lage C02-impact in de volledige keten.

“Als ketenpartijen gaan samenwerken dan kunnen zij die blockchaininfrastructuur gaan gebruiken om een gezamenlijke CO2-boekhouding vast te leggen: Dit hebben we aan energie opgewekt en dit verbruiken wij.”

“De consument wil betalen voor die transparantie, maar wil zeker weten dat die vis op een duurzame manier gevangen is of de elektriciteit die uit zijn stopcontact komt duurzaam is opgewekt. Dat kun je regelen via een centrale partij, dus via allerlei certificeringsinstanties, maar je kunt het ook decentraal organiseren zonder die certificeringsinstanties te moeten betalen.”